Nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazała się książka autorstwa Iana Bostridge’a „Podróż zimowa Schuberta. Anatomia obsesji”. Ukończony w ostatnich miesiącach życia młodego Schuberta cykl pieśni „Winterreise” stał się jednym z największych, a także najbardziej zagadkowych utworów w historii muzyki. Złudnie proste wiersze, zaaranżowane na głos i fortepian, są wciąż wykonywane w największych salach koncertowych na całym świecie. Erudycyjny tekst Iana Bostridge’a to ciekawa próba rozprawienia się z tym tajemniczym, wielowątkowym utworem.

„Podróż zimowa Schuberta…” to lektura czasochłonna i niełatwa. Nie polecałabym jej czytania w kolejce do lekarza, czy w tramwaju. Wymaga skupienia i wyciszenia. A może to ona właśnie wycisza jazgot codzienności?

Zaskakująca w swej szczegółowości analitycznej, na pewno warta przeczytania, choćby w obszernych fragmentach i powracania do niej w chwilach hałaśliwej codzienności.

Książka autorstwa Iana Bostridge’a zdobyła uznanie na całym świecie. Pozytywne recenzje ukazały się m.in w takich mediach jak: „The New Yorker”, „The New York Review of Books”, „The Independent”, „Washington Post”, „The Times”, „BBC Music Magazine”, „The Spectator”, „The Daily Beast”, „Sunday Times”, „Literary Review” czy „Publisher’s Weekly”. Do tej pory została przetłumaczona na język włoski, hiszpański, niemiecki, fiński, szwedzki, duński czy japoński.

Co jest takiego niezwykłego w tym obszernym tomie? Wszystko. Oprócz analizy dzieła Schuberta czytamy w niej o całej palecie kontekstów. Właściwie odwołaniom do literatury, sztuki, malarstwa, socjologii, psychologii, obyczajowości nie ma końca. Od Fausta płynnie przechodzi autor do wzmianki o kile, od Tomasza Manna do nawiązań religijnych, od  erotyzmu pieśni, do stosunków między tonacjami, które wywołują potężny efekt dramatyczny lub emocjonalny…
Niespodziewanie stajemy się także odbiorcami komunikatów meteorologicznych. Od tematów teoretyczno- literackich autor przechodzi do analizy szczegółowej zim na przestrzeni epok, tysiącleci, zlodowaceń, żeby skonkludować, że słowa i muzyka „Winterreise” powstały w Europie, w której zima o wiele silniej oddziaływała na wyobraźnię niż za naszych czasów.

Wyznanie autora dużo tłumaczy: „będę się starał naświetlić, wyjaśnić i pogłębić naszą wspólną reakcję na tę muzykę; zintensyfikować przeżycia tych, którzy już znają dzieło, i zachęcić tych, którzy nigdy go nie słuchali, albo nie słyszeli o nim”.

Polska wersja językowa książki jest wynikiem pracy tłumacza Szymona Żuchowskiego oraz poety Jacka Dehnela.

Ian Bostridge to jeden z najlepszych interpretatorów twórczości Schuberta. Rozwiązuje tajemnice każdego z dwudziestu czterech tekstów, odkrywa świat, w którym egzystował kompozytor, a także pozwala wejrzeć w jego umysł i pracę.

^{oprac. i foto: Dorota Olearczyk}

Tekst powstał dzięki uprzejmości Wydawnictwa PWM.