Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu

Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła na wyspie Ostrów Tumski. Najstarsza polska katedra. Najprawdopodobniej miejsce pochówku pierwszych władców Polski. Ponoć w tym miejscu Mieszko I przyjął chrzest. Świątynia wchodzi w skład zabytków i atrakcji trasy turystycznej Traktu Królewsko-Cesarskiego.

Na miejscu obecnej katedry gotyckiej, w roku 968 zbudowano pierwszy kościół katedralny. Podczas badań archeologicznych odkryto m.in. relikty płyty z zaprawy wapiennej tzw. misy chrzcielnej i krypty grobowe, uznane przez badaczy jako prawdopodobne groby monarsze – księcia Mieszka I oraz króla Bolesława Chrobrego. Sarkofag ze szczątkami władców znajduje się w Złotej Kaplicy.

Po zniszczeniu preromańskiej świątyni w latach 1034-1038, powstał nowy kościół katedralny. Z kolei katedrę romańską, przebudowaną w XIII wieku – zastąpiono gotycką, którą wzniesiono w XIV i XV wieku. Po pożarze w roku 1622 zostały nagie mury świątyni i przepalone sklepienia. Ostatni pożar katedry to rok 1945. Wówczas ocalał jedynie wieniec częściowo uszkodzonych kaplic.

Główny trzon odbudowanej katedry zachował cechy gotyckiej budowli z I połowy XV wieku. Jej niezwykłym klejnotem jest m.in. wielki ołtarz – poliptyk, stanowiący dzieło wybitnych mistrzów śląskich z przełomu XIV-XV wieku, prawdopodobnie z warsztatu wrocławskiego.

Ocalałe fragmenty katedry preromańskiej i romańskiej, a także relikty grobowców można zobaczyć w podziemiach katedry, którą papież Jan XXIII podniósł do godności Bazyliki Mniejszej.